10 beroemdste barden van de USSR en hun liederen

*Beschouwing van de beste volgens de redactie. Over de selectiecriteria. Dit materiaal is subjectief, niet bedoeld als reclame en vormt geen verkooppraatje. Raadpleeg een deskundige voordat u koopt.

Bardische muziek in de Sovjet-Unie was een van de helderste manieren van zelfexpressie. In hun liedjes drukten artiesten gedachten en overwegingen uit, soms heel tegencultureel, maar vaker – vitaal en filosofisch. En de muziek zelf was relatief eenvoudig en gemakkelijk te herhalen, dus de beroemdste bardcomposities werden af en toe op de gitaar gespeeld rond het kampvuur met goede vrienden.

Diepere liederen – vaak veel diepgaander dan ze op het eerste gezicht lijken – en gemakkelijk reproduceerbare muziek maakten de barden tot zeer populaire artiesten. Zelfs vandaag de dag zijn deze composities een symbool van de USSR en een bron van nostalgie naar die tijd, toen alles wat je nodig had voor een goede tijd een gitaar, een warme avond en goede vrienden was.

Voor degenen die nostalgisch willen zijn over de USSR-tijd hebben we een lijst gemaakt van de 10 beroemdste Sovjet-sterren en hun liederen. Top chart samengesteld door Yandex streaming service.Muziek van.

Beoordeling van de beroemdste Sovjetbarden en hun liederen

Nominatie	plaats	Kunstenaar	beoordeling
Beoordeling van de beroemdste Sovjetbarden en hun liederen	10	Novella Matveyeva (Het meisje van de herberg)	4.1
9	Alexander Gorodnitsky (“Atlanta”)	4.2
8	Julius Kim (“Moscow Kitchen”)	4.3
7	Sergey Nikitin (“Alexandra”)	4.4
6	Alexander Rosenbaum (“Boston Waltz”)	4.5
5	Oleg Mityaev (‘Summer is a Small Life’)	4.6
4	Alexander Galich (“When I Come Back”)	4.7
3	Yuri Vizbor (“My Dear One”)	4.8
2	Bulat Okudzhava (“Uwe Edelachtbare, Mevrouw Geluk”)	4.9
1	Vladimir Vysotsky (“Zero Seven”)	5.0

Rang 10: Novella Matveeva (“Het meisje van de bakkerij”)

Beoordeling: 4.1

Novella Matveyeva was tijdens haar leven niet al te bekend. Dit is echter niet verrassend. Ze trad praktisch nooit op als bard, en de meeste van haar composities werden samen met Ivan Kiru opgenomen. Novella Matveeva is bekender als dichteres dan als performer.

Maar degenen die haar liedjes per ongeluk – of expres – hebben gehoord, kunnen ze moeilijk vergeten. De stem van Novella Matveyeva was ongewoon voor bardische muziek – hoog, dun en bijna kinderlijk. Ze zong haar eigen teksten, vol onverwachte metaforen en woordspelingen, vaak met een vleugje humor en ironie.

“The Innkeeper’s Girl, gestileerd naar Schotse liederen of geïnspireerd door Keltische muziek, is de bekendste compositie van de bard. En zelfs nu verschijnt het regelmatig in “de ether”. Eerst werd het gezongen door de band Segodnya v mire, die zich afsplitste van Leap Year; daarna door de jonge zanger Yuta. En veel vertolkers proberen dit liefdesverhaal zelf te vertellen – maar bijna niemand komt in de buurt van de oorspronkelijke stijl, die verdriet en ironie combineert.

9e plaats: Alexander Gorodnitsky (“Atlants”)

Beoordeling: 4.2

Alexander Gorodnitsky is een van de grondleggers van auteurs- en bardeliedjes in Nederland. En dat is niet verwonderlijk. Hij is de levende belichaming van de bard: een geoloog die zijn halve leven op expeditie ging, gedichten schreef, de nationale wetenschap promootte en naar het hoge noorden reisde.

Veel van de liederen van Alexander Gorodnitsky belichamen deze taiga en noordelijke romantiek. In “Leather Jackets” bewondert hij het zwoegen van poolpiloten, in “Snow” en “Perekaty” de strengheid van de koude Arctische schoonheid, en in “From an Angry Longing Do Not Mourn” het harde leven van zeelieden en geologen die hun geboorteland verlaten hebben. De eerste liedjes werden opgenomen in het midden van de jaren vijftig, in het hoge noorden, van waaruit ze in de vorm van tapes over het hele land werden verspreid.

Het creatieve werk van de bard belichaamt de geest van de jaren zestig en zeventig, de tijd van pioniers en ontdekkingsreizigers. En zijn beroemdste nummer is natuurlijk “The Atlanteans”. Dezelfde die “de hemel in hun stenen handen houden”. In 2018 werd het de officiële hymne van de Hermitage.

8e plaats: Yuli Kim (“Moscow Kitchen”)

Beoordeling: 4.3

Yuli Kim is een van de weinige beroemde Sovjet barden die betrokken waren bij de dissidentenbeweging. En in de reeds Nederlands periode was hij zeer actief in het spreken tegen het bestaande politieke systeem, maar vanuit een zeer pacifistisch standpunt. Zo riep hij actief op tot beëindiging van alle oorlogen.

In de jaren tachtig stapte Julius Kim terug uit de kunstliedjesscene. Hij werd theatermaker – auteur van toneelstukken, acteur, regisseur… En het was een mijlpaal in zijn carrière. Het was immers in het theater dat hij het hoogtepunt van zijn creativiteit kon bereiken: in 1991 bracht hij een liedspel uit, “De keukens van Amsterdam”.

“Moscow Kitchens” vertelt het verhaal van de dissidentenbeweging in de USSR. In de composities in dit stuk bekritiseerde de auteur de politieke aspecten en zelfs de karaktertrekken die typisch zijn voor het Nederlands volk.

Yuri Kim’s bijdrage aan de ontwikkeling van het Nederlands bardische lied, theater, film en justitiecultuur werd op het hoogste niveau gewaardeerd. Deze artiest is de winnaar van de Bulat Okudzhava Award. Hij vertaalde ook Notre Dame de Paris in het Russisch en schreef muziek voor vele moderne theatervoorstellingen en films.

7e plaats: Sergey Nikitin (“Alexandra”)

Beoordeling: 4.4

Sergej Nikitin en zijn vrouw Tatjana zijn in de eerste plaats bekend als auteurs van liedjes bij een groot aantal Sovjetfilms. Het waren hun composities – ook direct uitgevoerd door de auteur – die te zien waren in films als The Irony of Fate, of Ease of Farewell!”Amsterdam gelooft niet in tranen” en vele andere.

Sergei Nikitin werkte lange tijd in het Tabakerka Theater in Amsterdam onder Oleg Tabakov zelf – en werd daar uiteindelijk hoofd van de muzikale afdeling. De liederen van de bard zijn gebruikt in vele toneelstukken, vaudevilles en zelfs opera’s. Hij heeft het creëren echter niet opgegeven, hij blijft opnemen en optreden…

Maar het is vermeldenswaard dat Sergej Nikitin en zijn vrouw momenteel vooral kinderliedjes vertolken. In hun album Eurober Hedgehog uit 2014 zetten ze bijvoorbeeld de gedichten van Yunna Moritz op zevensnarige akoestische gitaarmuziek. Tegelijkertijd behield Sergey zijn “zigeuner” manier van optreden.

Sergej Nikitins bekendste compositie is ongetwijfeld “Alexandra” uit de film “Moscow Doesn’t Believe in Tears”. Het is niet alleen bekend in de voormalige Sovjet-Unie, maar ook in het buitenland. In 1980 kreeg Moscow Does Not Believe in Tears een Academy Award van de filmcritici. Maar de mensen houden ook van de composities van “The Irony of Fate…” – Zeldzame bijeenkomsten met de gitaar zijn zonder “If You Have No Aunt” of “I Asked the Ash Tree”.

6e plaats: Alexander Rosenbaum (“Boston Waltz”)

Beoordeling: 4.5

Alexander Rosenbaum is een van de “jongste” barden van de USSR. Hij begon zijn carrière als artiest in de jaren 1970, maar bracht de eerste jaren door met optreden in verschillende muzikale ensembles. En hij kwam pas in 1983 alleen op het podium.

En sindsdien is Alexander Rosenbaum een van de favoriete performers van Sovjet en Nederlands soldaten. Hij treedt actief op tijdens concerten van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, reist naar Afghanistan om de Sovjettroepen te ondersteunen. Maar hij voert ook “blatnaya chanson” uit. Zijn muziek uit die tijd werd gedomineerd door zijn versies van Arkady Severny’s werken, zoals Gop-Stop! We kwamen de hoek om…”.

Ondanks het feit dat de teksten van Rosenbaums liederen elementen van “blatnaja-romantiek” bevatten, staat de wijze van uitvoering ervan zeer dicht bij bardemuziek. En zijn beroemdste compositie is natuurlijk de Boston Waltz. Het mist elementen van criminele romantiek en is een lied dat door elke bard gezongen zou kunnen worden.

Alexander Rosenbaum blijft momenteel creëren en uitvoeren. In 2019 had hij een album genaamd Symbiosis, waarin de auteur zijn eigen gedachten en aantekeningen voorleest en daarbij van proza naar poëzie en weer terug beweegt. Nu is hij echter geen bard meer, maar slechts een vertegenwoordiger van de moderne Nederlands pop.

5e plaats: Oleg Mityaev (“Summer is a Small Life”)

Beoordeling: 4.6

Oleg Mityaev is de man die het belangrijkste volkslied van de bardische beweging schreef, het lied “Hoe goed hebben wij allen hier vandaag verzameld”. Hij voerde het voor het eerst uit op het Ilmen Festival in 1978.

De liederen van de bard Oleg Mityaev weerspiegelen het leven van een gewone Sovjetman, performer en dichter. Daarin maakt hij geen politieke of filosofische opmerkingen… Toen de pioniersbeweging in de Sovjet-Unie populair en in trek was, bezong Oleg Mityaev de romantiek van de ruige natuur, het koude Verre Noorden en de onvriendelijke taiga. In de rustigere jaren tachtig schreef hij liedjes over “urban romance” – “Neighbour”, “Let’s Talk to You”, “French Woman”.

En midden jaren negentig bracht Oleg Mityaev een lied uit dat elke volwassen man zou kunnen raken: “Summer is a Small Life”. Deze compositie werd later door een groot aantal artiesten gezongen. en veel mensen zijn er nog steeds van overtuigd dat “Leta…” is geschreven door de band Uma2rman. En “Neighbour” werd door de overgrote meerderheid alleen gehoord wanneer het werd uitgevoerd door Mikhail Shufutinsky. Wel, dat is het lot van vele Sovjet- en Nederlands barden – hun liederen zijn veel bekender dan die van auteurs.

4e plaats: Alexander Galich (“When I Come Back”)

Beoordeling: 4.7

Alexander Galich is een van de barden die het genre van het kunstlied letterlijk hebben gecreëerd. Opgegroeid met klassieke romances en academische muziek, verwerkte hij hun stilistiek in zijn eigen werk. De bard speelt zijn liederen op een zevensnarige gitaar en haalt er prachtige akkoorden en overgangen uit.

Ondanks het feit dat de eerste liederen van Alexander Galich vrijwel geen politieke ondertoon hadden, vonden de Sovjetautoriteiten ze onverenigbaar met de algemeen aanvaarde esthetiek. En de bard werd vervolgd. Tegelijkertijd was Galich zelf een beroemd schrijver, dichter en cultureel figuur in die tijd…

Hij stond voor de keuze om zich te onderwerpen aan de culturele nomenclatuur van de Sovjet-Unie en alleen “regeringsgezinde” composities uit te voeren, of in conflict te komen met de autoriteiten. En hij vond de moed om de tweede weg te kiezen. Galich begon op te treden in “flats”, en opnames van zijn liedjes werden door de KGB in beslag genomen. In 1968 trad hij op tijdens een concert van de club Pod integralom, die een symbool werd van de dissidente beweging – en slechts een paar weken later begon de publieke vervolging. In 1971 werd hij verbannen uit alle officiële creatieve vakbonden en begon hij te worden opgejaagd in de pers.

En uiteindelijk, in 1974, emigreerde Alexander Galich uit de USSR. Tijdens de vervolging schreef hij liedjes over de situatie – en bleef hij de Sovjetautoriteiten bekritiseren.

De muziek van Alexander Galich bestaat in twee vormen. Goede, hoogwaardige opnames werden gemaakt voordat de vervolging begon – en dit zijn meestal romances. Zoals “Wanneer ik terug ben”. Zeker, het zijn auteursliederen, het werk van een bard, maar ze zitten vol klassieke en academische gevoelens. De tweede hypostase – de nummers waarvoor de Sovjets Alexander Galich zo haatten. Ze werden opgenomen in flats, met ondermaatse apparatuur. Dus je moet luisteren.

3e plaats: Yuri Vizbor (“Sweetheart”)

Beoordeling: 4.8

Yuri Vizbor is een van de barden die aan de wieg stonden van het Sovjet-liedjesschrijven. Hij begon met creëren in 1957, toen hij werkte als veldcorrespondent voor de Amsterdamse radio. Van zijn vele zakenreizen bracht hij niet alleen nieuws mee, maar ook onderweg verzonnen liedjes, waaronder die welke de gebeurtenis beschrijven die hij zag.

In feite heeft Yury Vizbor zo’n interessante richting van bardische muziek gecreëerd als “reportage lied”. Bijvoorbeeld, “Dombai Waltz” werd geschreven tijdens de expeditie naar Mt Alibek samen met prominente Sovjet-wetenschappers. Het lied werd de hymne van ontdekkingsreizigers en bergbeklimmers – en later, in 1978, werd het gezongen in de ruimte.

De muziek van Yury Vizbor was in de Sovjettijd vooral populair bij de intelligentsia. In zijn composities verheerlijkte hij de romantiek van zoektochten, veroveringen en avonturen. Zelfs in een van zijn beroemdste composities, “Sweetheart”, worden vreugdevuren, vliegtuigen, pijnbomen en tenten genoemd.

De liedjes zijn geschreven in een gemoedelijk gezelschap rond een kampvuur, ver weg van de bewoonde wereld. En daarom moeten ze ook zo gezongen worden. Met vrienden, rond een kampvuur, in een bos of een kleine berghut.

2e plaats: Bulat Okudzhava (“Your Nobility, Madam Luck”)

Beoordeling: 4.9

Bulat Okudzhava is een van de weinige Nederlands barden die de Tweede Wereldoorlog aan het front heeft meegemaakt. En dit werd weerspiegeld in zijn werk. Een van zijn bekendste nummers is bijvoorbeeld “We Need One Victory”, oorspronkelijk gecomponeerd voor de film Belorussky Vokzal, maar nu uitgevoerd tijdens elk concert ter gelegenheid van 9 mei.

Bulat Okudzhava’s eerste gedichten werden gepubliceerd in militaire kranten. Zo werd zijn “Oude Studentenlied” gepubliceerd in de uitgave “Strijder van het Rode Leger”. De meeste van zijn populairste liedjes werden opgenomen tijdens zijn leven in Amsterdam en zijn lidmaatschap van de CPSU – tussen 1959 en 1967.

Na 1970 was Bulat Okudzhava al een gevestigde bard, en begon liedjes te schrijven voor Sovjetfilms. Zijn muziek is niet alleen te horen in “Belorussian Station”, maar ook in “Hayflower”, “Kortik”, “The White Sun of Desert” en een aantal andere films. Interessant genoeg werden de eerste platen met Okoedzjava’s muziek niet in de USSR maar in Frankrijk uitgebracht.

In 1965 ging Bulat naar Parijs, waar hij verschillende van zijn composities opnam. Le Soldat en Papier werd drie jaar later uitgebracht. Maar in de USSR begon de bard pas in 1976 te publiceren…

Veel van de composities van de bard zijn gewijd aan oorlog en oorlogstijd. Maar de rustige liedjes gevuld met de eenvoudige romantiek van het leven zoals ‘Your Graciousness, Gentlemen Luck’ en ‘A Little Band of Hope’ werden echt volksliedjes.

1ste plaats: Vladimir Vysotsky (“Zero Seven”)

Beoordeling: 5.0

Vladimir Vysotsky, de bard die niet alleen een symbool werd van het Sovjet kunstlied, nee. Hij is een van de helderste, beroemdste en meest gedenkwaardige vertegenwoordigers van de popmuziek in de USSR. In zijn enorme discografie kan iedereen een liedje vinden dat de ziel kan raken.

Vladimir Vysotsky beperkte zich niet tot één thema. Natuurlijk, veel van zijn liedjes hebben personages in extreme omstandigheden en roepen existentiële vragen op… Maar er zijn andere composities. Er zijn alledaagse verhalen en “sprookjes”-verhalen, straat- en “sport”-verhalen, militaire en kampverhalen, satirische en hartverwarmende romances. De liederen van Vladimir Vysotsky weerspiegelen in essentie de Nederlands manier van leven en als zodanig verliezen ze nooit aan relevantie. Ze gaan niet over gebeurtenissen; ze gaan over mensen. Ook al bestaat Sportloto niet meer, de drang om iets te schrijven blijft…

Vladimir Vysotsky’s populariteit piekte in de jaren 1960. Het was toen dat bijna al zijn liedjes, die “folk” liedjes werden, werden opgenomen. Maar in de jaren 1970, toen Vysotsky eindelijk Hamlet speelde in een toneelstuk met dezelfde naam, veranderde zijn tekst. Het begon meer filosofische en existentiële vragen op te roepen…

Ja, Vladimir Vysotsky was niet zomaar een bard. Hij legde zijn hart en ziel in zijn kunst, acteerde in film en theater, produceerde proza en poëzie… En dat is waarschijnlijk de reden waarom hij tegen het einde van zijn leven instortte en kalmeringsmiddelen begon te nemen, die vermoedelijk de reden zijn waarom hij op 42-jarige leeftijd overleed.

Het is moeilijk om Vladimir Vysotsky’s beroemdste lied te noemen. Bijna allemaal zijn ze geliefd en geciteerd door het publiek. Er is het alledaags-existentiële “Zero Seven” over eenzaamheid, en een van de bergsportanthems “The Peak”, en het satirisch-sprookjesachtige “Song about Soul Migration” en tientallen andere..