10 van Duitslands belangrijkste filosofen

*Review van de beste volgens de redactie. Over de selectiecriteria. Dit materiaal is subjectief, geen reclame en geen verkooppraatje. Raadpleeg een deskundige alvorens te kopen.

Filosofie gaat terug tot het oude Griekenland in de 7e en 5e eeuw voor Christus. De term filosoof was oorspronkelijk voorbehouden aan geschoolde mensen en werd pas geleidelijk toegepast op hen die wereldbeschouwelijke vraagstukken bestudeerden. Het woord filosofie betekent letterlijk “wijsheid”, d.w.z. de liefde voor de wijsheid. de taken ervan omvatten de studie van de algemene beginselen en patronen van het bestaan, de ontwikkeling van de menselijke samenleving, het denkproces en de verwerving van kennis, overtuigingen en de studie van waardesystemen, in het bijzonder de moraal. Dit brede systeem omvat vele specifieke gebieden, gaande van epistemologie en metafysische bezigheden tot zeer specifieke onderwerpen zoals de filosofie van het ontwerpen of de filosofie van de film.

Duitsland, als ontwikkeld land met een hoog opleidingsniveau, heeft de wereld veel begaafde en vooraanstaande mensen geschonken: wetenschappers, schrijvers, componisten en natuurlijk filosofen. In dit artikel stellen wij u voor aan beroemde Duitse denkers wier ideeën een grote invloed hebben gehad op de samenleving en de vorming van de moderne Europese, en in sommige gevallen wereldcultuur.

Beoordeling van de meest prominente Duitse filosofen

Nominatie	plaats	Filosoof	rangschikking
Ranglijst van de meest prominente Duitse filosofen	10	Martin Heidegger	4.1
9	Edmund Husserl	4.2
8	Karl Marx	4.3
7	Ludwig Feuerbach	4.4
6	Johann Gottlieb Fichte	4.5
5	Max Weber	4.6
4	Arthur Schopenhauer	4.7
3	Immanuel Kant	4.8
2	Friedrich Nietzsche	4.9
1	Georg Hegel	5.0

Martin Heidegger

Beoordeling: 4.1

Heidegger studeerde af aan de universiteit van Freiburg im Breisgau, waar hij naast filosofie ook theologie, wiskunde en natuurwetenschappen studeerde. Na zijn promotie werkte hij lange tijd als assistent van Edmund Husserl. In 1923 werd hij hoogleraar en tien jaar later werd hij benoemd tot decaan van de faculteit, maar kort daarna nam hij ontslag. In deze begintijd werd Heideggers wereldbeeld sterk beïnvloed door de ideeën van zijn mentor en de filosofie van Wilhelm Dilthey. Zijn belangrijkste werk was Genesis en tijd, een poging om het menselijk bestaan te onderzoeken door praktische interactie met de wereld, in een sociaal-historische context. In zijn werk reflecteert Heidegger over het probleem van conformisme en hoe het individu, steunend op zijn diepgaande ervaring, een gevoel van authenticiteit van zijn wezen kan vinden. De filosoof stond sceptisch tegenover de pogingen van sommige twintigste-eeuwse wetenschappers om wiskundige methoden toe te passen op de sociale wetenschappen. Heideggers latere, naoorlogse geschriften richten zich op traditionele vragen van metafysica…

Edmund Husserl

Beoordeling: 4.2

Beroemde filosoof uit de late 19e en vroege 20e eeuw, beschouwd als de grondlegger van de fenomenologie, het concept van de fenomenen van het bewustzijn. Volgens Husserl is het een wetenschap van puur bewustzijn, vrij van elk dogma, en gericht op kennis van essenties. Zijn wereldbeeld werd in het begin van zijn onderwijsloopbaan beïnvloed door de Britse empiristen en Franz Brentano; in latere jaren wendde hij zich tot de theorieën van Immanuel Kant. Husserls eerste gepubliceerde boek was De filosofie van de rekenkunde, waarin de filosoof in algemene termen de relatie tussen psychologie en formele logica onderzocht. In de verdere ontwikkeling van zijn opvattingen probeerde hij vanzelfsprekende en ongekende principes van de logica te ontdekken. Husserl kende een sleutelpositie in de vorming van het bewustzijn toe aan de ervaring van zintuiglijke contemplatie. De belangrijkste werken van Edmund Husserl zijn “Formele en transcendentale logica” en “De crisis van de Europese wetenschappen”. De filosoof droeg bij aan de ontwikkeling van het existentialisme; ook legde hij de basis voor de vorming van de Gestaltpsychologie en de methoden van de psychoanalyse.

Karl Marx

Beoordeling: 4.3

Hoewel Karl Marx vooral bekend is als sociaal activist die de basis heeft gelegd voor de communistische beweging, wordt zijn bijdrage aan de filosofie ook als zeer belangrijk erkend. Opgeleid aan de universiteit van Bonn, vervolgde hij zijn studie in de Duitse hoofdstad. De jonge Marx hield vooral van de klassieke theorieën van de antieke filosofen: Democritus en Epicurus. Van zijn tijdgenoten werd hij geïnspireerd door het werk van Hegel en Feuerbach. Marx woont vanaf 1843 in Frankrijk, waar hij Friedrich Engels en de dichter Heinrich Heine ontmoet. In 1845, na zijn verhuizing naar Brussel, schrijft hij, als lid van een geheim internationaal genootschap, samen met Engels het “Manifest van de Communistische Partij”. Marx’ sociaal activisme en atheïstische wereldbeeld werden destijds nergens warm onthaald; uiteindelijk moest hij met zijn gezin naar Londen emigreren. Daar werkte hij aan zijn belangrijkste werk, Capital. De filosofische opvattingen van Karl Marx, die zich later ontwikkelden tot een aparte stroming genaamd marxisme, waren gebaseerd op materialisme en een verlangen naar revolutionaire verandering in het sociale milieu.

Ludwig Feuerbach

Beoordeling: 4.4

Feuerbach begon zijn kennismaking met de filosofie door te studeren onder Karl Daub, later luisterend naar lezingen van Georg Hegel in Berlijn. Na zijn afstuderen aan de universiteit van Erlangen zette hij zijn studie voort en zijn eerste belangrijke werk is “Geschiedenis van de nieuwe filosofie van Bacon tot Spinoza”. In 1830 publiceerde Feuerbach een klein anoniem werkje, waarin hij pleitte tegen de religieuze leer van de onsterfelijkheid van de ziel. Toen zijn naam bekend werd, werd hem zijn onderwijsstatus ontnomen… Dit hield de filosoof echter niet tegen, want hij neigde steeds meer naar een atheïstische kijk op de wereld. Daarbij deelde hij niet de opvatting van de achttiende-eeuwse Verlichters dat religie een product van bijgeloof en een politiek instrument was, en geloofde hij dat de menselijke neiging om religie te zoeken voortkwam uit antropomorfisme. Feuerbach was ook een voorstander van de eudemonische ethiek, die het streven naar geluk als het belangrijkste criterium voor moraliteit beschouwde. Van zijn gepubliceerde werken worden “The essence of religion” en “Fundamentals of Future Philosophy” beschouwd als de belangrijkste.

Johann Gottlieb Fichte

Beoordeling: 4.5

Johann Fichte, de beroemde filosoof van de late 18e en vroege 19e eeuw, was een aanhanger van het kritisch idealisme. Hieruit leidde hij een nieuwe vorm van de leer af die speculatief transcendentalisme wordt genoemd. Al vroeg in zijn leven had Fichte kennis gemaakt met het werk van Immanuel Kant, dat in feite de richting aangaf voor zijn latere filosofische werk. Het eerste werk dat in de publieke belangstelling stond, was “Essays over de kritiek van de hele schepping”. Kort na de publicatie werd hij benoemd tot hoogleraar aan de Universiteit van Jena. In 1799 werd Fichte gedwongen zijn carrière als leraar op te geven vanwege beschuldigingen van het propageren van atheïstische standpunten. In zijn latere werken hield de filosoof zich bezig met vraagstukken van ethiek, metafysica en sociale pedagogie. Hij legde de basis voor het idee van het staatssocialisme; hij formuleerde ook het principe dat de waarheid meestal in het midden ligt tussen these en antithese.

Max Weber

Beoordeling: 4.6

Dankzij zijn vader, die staatsman was, ontwikkelde Max Weber van jongs af aan belangstelling voor politiek en wetenschap. Opgeleid in de rechten, promoveerde hij in de rechten en werd daarmee doctor in de rechtsgeleerdheid. Weber doceerde korte tijd aan de universiteit van Berlijn en was later adjunct-redacteur van een wetenschappelijk tijdschrift. Zijn belangrijkste boek over filosofische vraagstukken was “Protestantse ethiek en de geest van het kapitalisme”. Dit werk behandelde de invloed van cultuur en religie op de ontwikkeling van het economisch staatsbestel. In tegenstelling tot Karl Marx beschouwde Max Weber een religieus wereldbeeld als een belangrijk element in het ontstaan van de beschaving. De filosoof wordt beschouwd als een van de grondleggers van de sociologie, hij was de eerste die het begrip “sociale actie” introduceerde. In zijn studies richtte Weber zich vooral op de maatschappij als een samenleving van individuen, hij was er ook van overtuigd dat de belangrijkste factoren voor motivatie ideeën waren, een wereld die gedomineerd werd door het materialistische. Op politiek gebied heeft hij zich een voorstander getoond van democratie en constitutionele hervormingen. Webers ideeën hadden zo’n grote invloed op de Duitse samenleving in de 20e eeuw dat hij zelfs deelnam aan de totstandkoming van de nieuwe grondwet van de Weimarrepubliek.

Arthur Schopenhauer

Beoordeling: 4.7

De pessimistische filosoof van de 19e eeuw, Arthur Schopenhauer, had de neiging misantropisch te zijn en van jongs af aan een praktische en rationele (soms aan cynisme grenzende) kijk op het leven te hebben. omstandigheden zoals de zelfmoord van zijn vader (met wie de 16-jarige Arthur een hechte band had) en een moeilijke relatie met zijn moeder, die het kind als een last zag, hebben in hoge mate tot deze situatie bijgedragen. De toekomstige filosoof liet zich inspireren door het werk van Immanuel Kant, die hij als zijn ideologische mentor beschouwde. Schopenhauer stond afwijzend tegenover andere denkers, zoals Fichte en Hegel, en bekritiseerde hun ideeën bij elke gelegenheid. Ondanks zijn sceptische houding was hij niet minder populair bij de jonge snobs van zijn tijd na de publicatie van zijn belangrijke boek De wereld als wil en beeld. Schopenhauers grootste literaire verdienste was zijn verzameling aforismen, waarvan vele tot op de dag van vandaag beroemd en veelgevraagd zijn.

Immanuel Kant

Beoordeling: 4.8

Immanuel Kant wordt beschouwd als een van de grootste klassieke filosofen van de 18e eeuw. Hij groeide op in de buitenwijken van Königsberg, in een ambachtelijk milieu, maar dankzij zijn hang naar kennis ging hij zonder problemen naar de universiteit. Isaac Newtons leer heeft een enorme stempel gedrukt op de kijk van de student. Om financiële redenen moest Kant zijn studie opgeven en werkte hij de volgende tien jaar als privéleraar voor kinderen uit rijkere gezinnen. Hij deed ook onderzoek op het gebied van natuurkunde, astronomie en geografie en schreef filosofische werken. Kant werd aanvankelijk beïnvloed door de heersende ideologie van het Wolfianisme, maar na verloop van tijd ontwikkelde hij zijn eigen opvattingen, die destijds revolutionair waren voor Europa. Een van de fundamentele ideeën van de filosoof was de waarde van het individu en het onvervreemdbare recht op persoonlijke vrijheid van handelen. Onder de werken van Immanuel Kant vallen drie fundamentele werken op. Het eerste daarvan, De Kritiek van de zuivere rede, behandelt de kwestie van cognitieve mogelijkheden en bewijzen, los van empirische kennis. Het tweede, “De kritiek van de praktische rede”, is gewijd aan ethische vraagstukken, en het derde, “De kritiek van het oordeelsvermogen”, bevat beschouwingen over esthetiek en teleologie.

Friedrich Nietzsche

Beoordeling: 4.9

De wereldberoemde filosoof werd in 1844 geboren in de buurt van de Duitse stad Leipzig. Hij werd opgeleid aan de Universiteit van Leipzig, Faculteit Filologie. Rond deze tijd maakte de jonge Nietzsche kennis met de opvattingen van Arthur Schopenhauer, uiteengezet in zijn boek “De wereld als wil en voorstelling”, die bij hem een grote belangstelling voor de filosofie wekten. Na zijn studie werd hij onmiddellijk uitgenodigd om les te geven aan de Universiteit van Basel in Zwitserland. Nietzsches filosofische ideeën, die later zouden leiden tot een aparte stroming die Nietzscheanisme werd genoemd, werden controversieel ontvangen en niet goed ontvangen door het grote publiek. Zijn beroemdste werk wordt beschouwd als Thus Spoke Zarathustra, dat nog steeds populair is. Friedrich Nietzsche is de auteur van het symbolische idee van de “dood van God”, dat verwijst naar een verlies van vertrouwen in religieuze referentiepunten en waarden. Nietzsche riep ook op tot een heroverweging van de dominante visie op afgunst, die hij zag als een krachtige bron van menselijke motivatie.

Georg Hegel

Beoordeling: 5.0

Georg Hegel, een van de grondleggers van de Duitse Idealistische filosofie, was de auteur van vele controversiële theorieën over een periode van meer dan honderd jaar. Zijn theologische opleiding aan de Universiteit van Tubingham speelde een belangrijke rol in zijn leer. Vanaf 1808 bekleedde Hegel de post van rector in Neurenberg en doceerde hij een aantal filosofische en geesteswetenschappelijke vakken, alsmede wiskunde. Daarnaast werkte hij aan zijn eigen werken: eerst verscheen zijn eerste werk, de “Fenomenologie van de Geest”, gevolgd door de “Wetenschap van de Logica”. Hegels filosofie kreeg erkenning op het hoogste staatsniveau en werd bijna de officiële ideologie van het Pruisen van het begin van de 19e eeuw, en hijzelf werd uitgenodigd aan de universiteit van Berlijn. Hoewel sommige ideeën van Hegel later als achterhaald werden erkend, hebben andere hun relevantie behouden. Hij zou de basis hebben gelegd voor het ontstaan van de humanistische sociologie.