De 7 langste en grootste wormen ter wereld

*Beschouwing van de beste volgens de redactie. Over de selectiecriteria. Dit materiaal is subjectief en vormt geen goedkeuring of aanbeveling voor aankoop. Vraag een deskundige alvorens te kopen.

Wormen zijn meestal niet de “beestjes” die men bewondert. Er is iets walgelijks aan wormen, waardoor je zo snel mogelijk naar huis wilt en je hele lichaam wilt wassen met een schuursponsje. Als een worm erg lang, slijmerig en gewoonweg onsympathiek blijkt te zijn, groeit dit verlangen verveelvoudigd.

Maar zelfs de langste en grootste regenwormen die in Midden-Nederland leven zijn klein vergeleken met enkele bijzonder grote soorten. In de regel groeien deze wezens op “onze breedtegraden” tot 20-30 centimeter – en iets belemmert altijd hun normale ontwikkeling. Vogels, spoelwormen, viswormen. Als ze onbeheerd worden achtergelaten en in voedselrijke grond worden geplaatst, kunnen ze uitgroeien tot een absoluut indrukwekkende grootte.

En hoe groot deze ongewervelden kunnen zijn, beschrijven wij in dit artikel. We hebben zeven van de langste en grootste regenwormen ter wereld verzameld! De ranglijst bevat vertegenwoordigers van alle drie de grote families, dus vooral beïnvloedbare lezers die niet voorbereid zijn op een ontmoeting met de vele meters lange parasieten in de ingewanden van zoogdieren, kunnen beter hun voorbereide boterhammen opzij leggen.

Een overzicht van de langste en grootste wormen ter wereld

Nominatie	plaats	naam	Lengte
Ranglijst van de langste en grootste wormen ter wereld	1	Planaria Rimacephalus arecepta	1 meter
2	Australische reuze regenwormen	30 meter
3	Eunice aphroditois	6 meter
4	lacentonema gigantissima	8,5 meter
5	Runderketting, ook wel solitaire genoemd	10 meter
6	De brede lepidoptera	15 meter
7	neus longissimus	60 m

7e plaats: Rimacephalus arecepta (Baikal, Nederland, tot 1 m)

Beoordeling: 4.4

Planarians zijn een van de eenvoudigste platwormen die wereldwijd voorkomen. Ze leven in wateren – ze komen voor in oceanen en zeeën, en zelfs in zoetwaterrivieren. Ze zijn meestal vrij klein, slechts 2 tot 3 centimeter groot, maar de Baikal-soort, Rimacephalus arecepta, kan 1 meter lang worden!

Planaria zijn een van de eenvoudigste meercellige organismen. In feite zijn ze een “kruipende maag”, vergelijkbaar met zeekomkommers. De mond van deze wormen zit op hun buik – en ze schrapen nog kleinere ongewervelde dieren op terwijl ze over de bodem van het meer zwerven. En als een planarian iets groters wil opslokken, schuift hij gewoon zijn keel uit zijn lichaam en grijpt het. Het spijsverteringsstelsel van de worm is ongelooflijk geavanceerd en heeft zijn eigen zenuwen en spieren. Als het uit het dier wordt gehaald, zal het nog enige tijd doorwerken en zelfs proberen zijn prooi te vangen.

Het is interessant dat de planaria Rimacephalus arecepta, evenals andere vertegenwoordigers van de soort, tweeslachtig zijn, maar seksuele voortplanting vereisen. Dat wil zeggen, elke worm kan een mannetje of een vrouwtje zijn, afhankelijk van de situatie…

Om te bewegen gebruiken planaria speciale cilia die hun hele lichaam vullen… De worm kan dus vrij zwemmen en ook rondkruipen op de bodem van het meer. Dankzij de visuele organen is het dier in staat de top en hen te bepalen, te meten aan de hand van het lichtniveau en het evenwichtsgevoel.

De planarian Rimacephalus arecepta is niet interessant voor de Baikal vissen, omdat het dier bedekt is met giftige klieren. Daarom ontwikkelen de wormen zich veilig tot een relatief grote omvang.

Nr. 6: Australische reuzenwormen (Australië, tot 3 m)

Rangschikking: 4.5

De Australische reuzenworm is een ondersoort van de gewone regenworm – alleen leeft hij, zoals zijn naam al doet vermoeden, in Australië. Daar groeien ze rustig uit tot indrukwekkende afmetingen – gemiddeld zijn ze 80 centimeter lang, maar de maximaal geregistreerde omvang is 3 meter.

De Australische reuzenwormen verschillen ook van “onze” regenwormen door hun luidruchtig gedrag. Rijdend in complexe, ingewikkelde ondergrondse gangen maken ze lawaai dat lijkt op smakkende of gorgelende geluiden. Aan de hand van deze signalen vinden onderzoekers deze wezens. Aangezien de soort echter kwetsbaar is en vooral in Victoria voorkomt, is het moeilijk haar te bestuderen.

De kwetsbare positie van de soorten wordt ook gestimuleerd door veranderingen in hun natuurlijke habitat. Deze reusachtige regenwormen vestigen zich bij voorkeur op de kleibodems van waterlichamen in de wortels van eucalyptusbomen. De bodem in deze gebieden bevat voldoende organisch materiaal en voedingsstoffen voor ongewervelde dieren om zich te ontwikkelen. Pas de laatste jaren heeft de ontbossing van de eucalyptusbossen in Victoria geleid tot de vernietiging van de natuurlijke habitat van de soort.

Australische reuzen regenwormen hebben gewoon geen tijd om zich aan te passen aan veranderingen in habitat. Dit komt omdat ze een van de langzaamste ontogenese (‘rijpingsperioden’) van alle ongewervelde dieren hebben. De geslachtsrijpheid van deze wezens bereikt de leeftijd van 5 jaar. In het algemeen behoort de worm tot de langlevende vissen, maar door de endemiciteit van de soort kan zijn levensduur niet bij benadering worden bepaald.

rang 5: Eunice aphroditois (wereldoceaan, tot 6 m)

Beoordeling: 4.6

Eunice aphroditois is een van de grootste polychaete wormen in de wereldzeeën. Dit roofzuchtige en eerlijk gezegd nogal onsympathieke dier (vooral door de vorm van zijn bek) kan tot 6 m lang worden! De overgrote meerderheid van de exemplaren lijkt korter te zijn, maar dat is niet erg geruststellend…

Van bijzonder belang is de manier waarop deze polychaetenworm jaagt (en tegelijkertijd leeft). Eunice aphroditois graaft diepe holen en graaft bijna volledig. Alleen de kop van het ongewervelde dier steekt boven het bodemoppervlak uit. Wanneer een vis voorbij zwemt, rukt de worm uit, grijpt hem met zijn gehaakte kaken en begint aan zijn maaltijd. Eunice aphroditois kan lang wachten op een geschikte maaltijd – studies tonen aan dat het dier in staat is een heel jaar zonder voedsel te overleven!

Maar Eunice aphroditois is niet kieskeurig wat eten betreft. Als er geen vis voorbij zwemt, kan hij zich voeden met detritus: de organische resten van flora en fauna die op de zeebodem “sneeuwen” en in feite een mengsel zijn van ontbonden kadavers van waterdieren en de resten van de diners van roofdieren die aan de oppervlakte zwemmen.

Net als veel andere polychaete ringwormen heeft Eunice aphroditois een nogal interessante interne structuur. Elk van zijn lichaamssegmenten heeft zijn eigen overlappende reeks organen. Dus als een dier om een of andere reden een stuk van zijn lichaam verliest – zelfs de helft – zal het overleven.

rangnummer 4: Placentonema gigantissima (wereldoceaan, tot 8,5 meter)

Rangschikking: 4.7

En hier zijn de parasitaire wormen. Terwijl de voorgaande soorten in de rangorde veilig in het wild kunnen overleven – in kleigronden van Australië, op de zoetwaterbodem van het Baikalmeer of in brak water van praktisch de hele oceaan – leeft Placentonema gigantissima alleen in interne organen van walvissen. Niet alleen tasten deze wormen de darmen en de lever aan… Studies hebben aangetoond dat Placentonema gigantissima zich zelfs in de placenta kan ontwikkelen…

Als parasiet op walvissen (met name de potvis) kan Placentonema gigantissima werkelijk gigantisch groot worden, zoals zijn naam suggereert. Het grootste geregistreerde exemplaar was bijvoorbeeld 8,5 meter lang!

Lacentonema gigantissima behoort tot de “rondwormen”, ook wel “nematoden” genoemd. Vrijwel alle soorten in deze groep zijn parasitair. Ze besmetten zoogdieren, insecten en zelfs andere ongewervelde dieren. Bij de mens veroorzaken nematoden trichinose, ascariasis en een groot aantal andere ziekten. Onder deze lintwormen bevinden zich ook plantenparasieten.

Rondwormen zijn dus een van de grootste groepen parasitaire ongewervelden op aarde. Het is dan ook niet verwonderlijk dat zij ook walvisachtigen hebben bereikt.

De lintworm Placentonema gigantissima heeft een gesegmenteerd lichaam en is een rondworm. Daarom kunnen ze niet zomaar barsten of splijten zonder dodelijk gevaar voor hun bestaan. In tegenstelling tot de volgende parasiet in de ranglijst, die zich ook in het menselijk lichaam ontwikkelt.

Op de derde plaats: de kolgans, ook bekend als de solitaire (wereldwijd, tot 10 m)

Rangschikking: 4.8

Runderlintwormen (lintwormen genoemd) zijn een van de gevaarlijkste parasieten van mens en vee. Wijdverbreid in Afrika, Zuid-Amerika en in sommige Oost-Europese landen. Als er geen pogingen worden ondernomen om hem kwijt te raken, kan hij tot 10 m lang worden en de lineaire afmetingen van zijn gastorganisme ruimschoots overtreffen.

Zoals veel parasieten doorloopt de lintworm drie stadia. De eerste is het ei. Ze worden uitgescheiden in de ontlasting van de gastheer en blijven achter op het gras. Ze worden dan gegeten door vee, vooral koeien (waaraan de ongewervelde zijn naam ontleent). De runderlintworm doorloopt bij deze zoogdieren het larvenstadium.

De larven blijven achter in de spieren van het dier. Daarom is het eten van ongekookte steaks van vlees van onbekende oorsprong gevaarlijk. Samen met de spier komt de lintworm in het lichaam van zijn uiteindelijke gastheer – de mens. Dit is waar het de lintwormfase ingaat, en begint te groeien en ontwikkelen…

In het menselijk lichaam groeit de lintworm tot een aanzienlijke omvang. Het lichaam van een volwassen worm bestaat uit 2.000 tot 5.000 segmenten. Het kan tot 20 jaar oud worden! De volwassen parasiet heeft een gemiddelde lengte van 4 tot 10 meter.

Hoewel hij zich zoals veel lintwormen ongeslachtelijk voortplant, is hij tweeslachtig. Individuele segmenten kunnen elkaar bevruchten. Daarom kan de worm tot 600 miljoen eitjes per jaar produceren…

De ziekte veroorzaakt door de bulworm heet teniarethiasis. Het wordt gekenmerkt door krampachtige buikpijn als gevolg van de beweeglijkheid van de worm, een toename van de eetlust en een deprimerend effect op de psyche van de gastheer.

2e plaats: Brede lintworm (wereldwijd, tot 15 m)

Beoordeling: 4.9

De lintworm is een andere lintworm die op mensen parasiteert. Het komt in het lichaam met slecht gekookte vis, en bepaalt zo de gevaren van het eten van slecht gekookte zeevruchten (waaronder sushi en andere Japanse gerechten). Na binnenkomst in het menselijk lichaam hecht de brede lintworm zich aan de dunne darm, waar hij zich begint te ontwikkelen en een maximale lengte van 15 meter bereikt. Hoewel, de meeste van hen zijn twee tot drie keer korter dan dat. Maar dat is niet erg geruststellend voor gastheren.

De lintworm wordt gekenmerkt door een langdurige levenscyclus in meerdere fasen. De wormeieren komen, net als bij de lintworm, met de uitwerpselen van het gastorganisme in het water terecht. In de vloeistof, veranderen ze in een larve coracidium. Hij zwemt vrij in het water tot hij zijn eerste gastheer ontmoet…

De eerste gastheer is de kleine schoepvis. De procercoïde larven leven in hun lichaamsholte en wachten rustig af tot de geleedpotige wordt opgegeten door een vis. Dus de worm gaat de tweede gastheer binnen. Bij vissen ontwikkelt het zich tot een plerocercoïde larve die zich vasthecht aan het spierweefsel.

Van slecht behandelde vis komt de plerocercoïde larve in het menselijk lichaam… Hier zet het zich vast in de dunne darm, waar het zich begint te ontwikkelen tot een volwassen worm.

De ziekte veroorzaakt door de brede lintworm heet diphyllobothriosis. Hij is zelfs in de Nederlands Federatie wijdverspreid, maar hij komt vooral voor in de stroomgebieden van verschillende rivieren – de Wolga, de Jenisei, de Ob enz. Het komt ook voor in de regio’s Moermansk en Leningrad. Bij mensen kan de worm tot 20 jaar oud worden.

Besmetting leidt tot ongemak, buikpijn, misselijkheid en braken, verlies van eetlust, zwakte, slaperigheid. De worm tast ook het neuropsychologische systeem aan. Het heeft bijvoorbeeld een hekel aan gekruid en zout voedsel – en de gastheer zal daarom ongemak ervaren als hij of zij dergelijk voedsel eet.

1e plaats:

neus longissimus (Noord-Europa, tot 60 m)

Beoordeling: 5.0