Wat te doen met constante schuldgevoelens

In de structuur van ieders psyche zijn er dominante gevoelens waarmee ze communiceren, zich ontwikkelen… Ze bepalen motivatie en houding en zijn vaak nog sterker dan gedachten. Het zijn niet de slimsten die slagen, maar de meest volhardende en vastberadenen die niet twijfelen aan succes en als ze het mis hebben, verder gaan, maar zich niet bezighouden met steriele reflectie en zelfmarteling.

Als het schuldgevoel gaat overheersen, slokt het veel energie op, stopt de zelfontplooiing bijna en worden alle middelen besteed aan het neutraliseren en rechtvaardigen van hun “overtredingen”. De effecten van ijdele schuld afvlakken en je psyche “rebooten” om een stabiele, gecontroleerde toestand te bereiken.

De wortels van schuld en wroeging

Natuurlijk komen schuldgevoelens bij iedereen situationeel voor, maar het is gebruikelijk dat een normaal mens excuses maakt en zelfs de verantwoordelijkheid op anderen afschuift. Het is niet moeilijk om op te merken dat dit niet alleen voor kinderen geldt, volwassenen bewijzen zonder blikken of blozen dat zij geen schuld hebben aan het te laat komen, maar de Vrijmetselaars en Reptiloïden, of in ieder geval de trambestuurder.

Het herkennen van fouten en het omgaan met de gevolgen van wangedrag is een uitstekend vermogen dat wijst op een niveau van sociale en psychologische rijpheid. De bereidheid zich te verontschuldigen en verantwoordelijkheid te nemen voor fouten helpt veel conflicten en misverstanden te voorkomen. In feite is het meestal niet de inhoud van de situatie die mensen beledigt, maar de onwil van de schuldige partij om schuld toe te geven en te proberen de zaken glad te strijken. Schuld en berouw worden ook tijdens onderzoeken en rechtszaken in aanmerking genomen.

Maar in sommige gevallen is het schuldgevoel blijvend, vaak gekoppeld aan angst en depressie, wat leidt tot apathie en paniekaanvallen. Het is een van de meest gesocialiseerde gevoelens die ontstaan in het communicatieproces, wat betekent dat de oorsprong en de oorzaken ervan verborgen zijn in de relatie met anderen. Zo’n sterk “anker”-gevoel kan alleen worden gecreëerd door belangrijke anderen, zoals ouders of echtgenoten.

Ouders– als zij een kind opvoeden en motiveren door middel van negatieve in plaats van positieve motivatie. Ze zeggen: “Je gaat niet uit als je je huiswerk niet hebt gemaakt”, maar het is veel gemakkelijker en productiever om te zeggen: “Je gaat uit als je je huiswerk hebt gemaakt”. En verder in geval van ontevredenheid beginnen ze het kind te “belasten” en de schuld te geven: je hebt je huiswerk niet gemaakt, je luistert niet naar de ouders, je bent ondankbaar, je wilt niet rijk en succesvol worden. Ze maken trouwens handig gebruik van het stereotype dat “als een man zich schuldig voelt, betekent dat dat hij echt schuldig is”.

Het kind neemt de woorden van de volwassenen aan als de absolute waarheid, heeft geen reden om aan hun gelijk en gezag te twijfelen, en wordt daardoor zeker van zijn eigen schuld, achterlijkheid en minderwaardigheid. Het kind heeft schuld aan de verkeerde antwoorden, het slechte humeur van de ouders, de onrechtvaardige structuur van het leven en alle wereldproblemen in het algemeen.

De enige beschikbare manier voor hem om de situatie te neutraliseren is de aanvallen van volwassenen te erkennen en te accepteren dat “ik slecht ben”, “ik ben dom”, “ik ben ondeugend”. Zij kunnen geen polemiek aangaan en hun mening niet beargumenteren, en moeten met een schuldige blik om vergiffenis vragen om tenminste een beetje ouderlijk medelijden en zorg te verdienen.

Naarmate we ouder worden, neemt dit afweermechanisme toe, en is het voor iemand gemakkelijker zich te verontschuldigen en zijn nederlaag toe te geven dan te vechten voor zijn waardigheid en zijn normale perceptie van gebeurtenissen. Voor hem is het dagelijks leven een aaneenschakeling van micro-crisissen, een constante verwachting van problemen en welverdiende vergelding… Ontvangen lof en successen maken hem niet gelukkig, want overvolle angstige verwachtingen, moet je voortdurend voor te bereiden op de armageddon, nieuwe aanvallen en excuses.

Een echtgenoot– Kan zeer snel co-dependentie en schuldgevoelens vormen als zij beweren autoritair en dominant te zijn en niet in staat om partnerachtige, gelijkwaardige relaties aan te gaan. Van toepassing op mensen die gevoelig zijn voor zelfkritiek, met een verzwakt gevoel van eigenwaarde. De paradox is dat dergelijke individuen met een “slachtoffer-syndroom” onbewust op zoek gaan naar meer “sterke” partners die hun samenleven kunnen reguleren.

Zij klagen vaak tegen anderen over hoe zij worden lastiggevallen, onderdrukt en vernederd, maar zijn niet bereid de situatie ook maar enigszins te veranderen of te beïnvloeden. Ze leven in constante verdediging, altijd klaar om zich te verontschuldigen en onbestaande fouten toe te geven… Geleidelijk gaat dit gevoel verder dan de familierelatie en strekt zich uit tot alle gebieden van het leven, wat ontmoedigt, ontmoedigt adequate, verstandige mensen.

Hoe ermee te leven

Afhankelijk van de bron van het schuldgevoel modelleert de persoon zijn denken en gedrag. Als het gaat om een innerlijke overtuiging die voortvloeit uit zelfkritiek of een laag zelfbeeld, is een radicale herbezinning op alle niveaus van de psychische structuur nodig en autotraining om motivatie en houding te corrigeren. En als het een opgelegd gevoel is, het resultaat van manipulatie, zult u grondig moeten handelen, de relatie met de vertaler moeten aanpakken en het algemene mechanisme van de interactie moeten aanpassen.

Een interessante training om te beginnen: neem twee vellen papier, verdeel ze verticaal in tweeën.

Schrijf op de eerste de titel “Mijn grootste fouten”, want om een gevoel te corrigeren, moet het worden uitgewerkt, om de oorzaken en werkelijke gevolgen ervan te begrijpen. Schrijf in de ene kolom de 8 tot 10 belangrijkste fouten op die ze volgens u in hun volwassen leven hebben gemaakt, en schrijf in de andere kolom de gevolgen ervan op. Bijvoorbeeld: je bent onbeleefd geweest tegen je superieuren en je bent ontslagen.

Bedenk welke van deze fouten de belangrijkste gevolgen hebben gehad, en hoe belangrijk ze nu zijn, misschien liggen ze allemaal in een ver verleden, en kwelt u zichzelf tevergeefs met twijfels. Dan schaal de beoordeling van wat er gebeurt, bedenk hoe belangrijk deze fout is voor je leven over een week, een maand, jaren vanaf nu… De kans is groot dat haar invloed te verwaarlozen is en dat je verder gaat met dit overweldigende schuldgevoel…

Schrijf op een tweede vel papier het kopje “Mijn belangrijkste mensen”en vermeld in de kolom aan de linkerkant 8-10 van de belangrijkste mensen in uw leven en geef daar tegenover op een schaal van 1 tot 10 aan hoeveel schuldgevoel en angst elk van hen oproept. U zult verbaasd zijn over het resultaat wanneer u ziet dat de meest gespannen, rancuneuze relaties worden gevonden met degenen die het dichtst bij u staan, degenen die u vertrouwt…

Veel ouders of echtgenoten zijn in staat om je op meesterlijke wijze een schuldgevoel aan te praten om je schaamteloos verder uit te buiten, het is hun manier om te overleven en zichzelf te verwezenlijken. Vaak is er geen echte reden voor, een slecht humeur en beschuldigingen van “je hebt me weer hysterisch gemaakt” volstaan. En uw keuze is te aanvaarden of te weerstaan.

Effectieve manieren om schuldgevoelens te neutraliseren

Victor Frankl, een Oostenrijkse psychiater, psycholoog, filosoof, beroemd als de schepper van de Logotherapie (letterlijk: genezen met betekenis) en auteur van “De mens op zoek naar betekenis”. Dit is een relevant, populair concept, dat veel vertegenwoordigers van de psychoanalyse, de existentiële psychologie, de cognitieve gedragspsychotherapie heeft geïnspireerd. Niet zonder reden staat hij bekend als de grondlegger van de derde Weense psychologische school, na Freud en Adler.

Volgens de auteur gaat het bij zingevingstherapie om het vinden van zingevingsfactoren voor verdere persoonlijke beweging en ontwikkeling. Onverdiend schuldgevoel remt, “verankert” een persoon, verhindert volledige zelfrealisatie, verstoort het harmonieuze bestaan, waarin crises en successen elkaar afwisselen… Daarom is het soms nodig de methode van “anticipatie” te gebruiken. De vraag die moet worden gesteld is niet “waar ga ik vandaan, wat heb ik daar gedaan”, maar “waar moet ik heen, wat wil ik”. De helft van de opgelegde, ongegronde gedachten en gevoelens, waaronder schuld en angst om nog een fout te maken, zal verdwijnen door het vernieuwde programma en de motiverende reset.

1. Situatie– Zijn fout of vergissing toegeven, verantwoordelijkheid nemen voor de fout of de aangerichte schade. Probeer het goed te maken en, het belangrijkste, echte vergeving te verkrijgen. Dit geldt vooral voor geliefden die zich pijnlijk bewust zijn van onze onbeleefdheid of onoplettendheid. Als u zich verontschuldigt en u hoort “OK, ik begrijp het”, betekent dat niet dat de persoon de pijn heeft “losgelaten”, hij moet zijn emotionele toestand veranderen.

2. Chronisch– De bronnen en oorzaken kunnen worden vastgesteld met de bovengenoemde procedures of door zelfreflectie, introspectie. Totdat u klaar bent om intern te veranderen, is het zinloos de situatie te forceren en te bewijzen dat uw ouders of echtgenoot uw oncontroleerbare schuld- en angstgevoelens aanwakkeren. Denk om te beginnen na over hoe deze relatie kan worden hersteld, of het in principe mogelijk is in een ander scenario. Waarschijnlijk moet hij de voorheen relatief overzichtelijke positie opgeven en een cyclus van conflicten en crises ingaan, die zal helpen de gevoelens te “reinigen” en ze te bevrijden van onnodige ballast.

Als je beseft dat neurotisch schuldgevoel je letterlijk achtervolgt..,Familie, sociale en gebruikelijke activiteiten worden verstoord, beperk de contacten die u storen onmiddellijk omwille van uw geestelijk welzijn. U bent als enige verantwoordelijk voor uw eigen toestand en u moet voor uw eigen welzijn zorgen, dat even waardevol is als dat van iemand anders.

Zodra u merkt dat u opnieuw probeert een schuldgevoel op te dringen, is het tijd om opheldering te vragen over de redenen voor ontevredenheid, uw mogelijkheden voor interactie aan te bieden, als de persoon uw medewerking volledig afwijst – is het tijd om er letterlijk en figuurlijk aan te ontsnappen.

Zoals u ziet, moeten schuld- en angstgevoelens op alle niveaus van de psyche worden aangepakt. Denk na over de oorzaken en gevolgen, de invloed van anderen, concretiseer uw gevoelens, wanneer ze opkomen, wat hun betekenis is. Om het schuldgevoel in een positieve richting om te buigen: als ik schuldig ben, betekent dit dat ik het moet corrigeren, het betekent dat ik in staat ben de situatie te veranderen, het betekent dat ik het juiste doe. Dus ik ben slim en verantwoordelijk.

Naast de innerlijke zelfcorrectie is het absoluut noodzakelijk om de situatie te bespreken met de bron van het schuldgevoel; als dit het resultaat is van manipulatie is het onwaarschijnlijk dat u een zinvol, openhartig antwoord krijgt. De manipulator zal proberen het onderwerp te veranderen of je tot een emotionele aanval te brengen… De dingen rationeel aanpakken en een nieuwe betekenis in het leven “vooruit” vinden helpt veel om de situatie opnieuw te beoordelen en zich te ontdoen van het beklemmende schuldgevoel dat door anderen wordt opgelegd.

En vooral– Leer jezelf te vergeven, als je zo gekweld wordt door schuldgevoel, betekent dit dat je vergeving al verdiend hebt.